Podczas urodzin, ważnych rocznic, jubileuszy śpiewamy radosne Sto lat, życząc solenizantowi - jubilatowi doczekania w zdrowiu i dobrej kondycji przysłowiowych 100 lat. Po przekroczeniu tej rocznicy granicę czasową przesuwamy o kolejne 100 lat - do cyfry 200. Tak było w wypadku Chóru Mieszanego LUTNIA z Chorzowa działającego przy Chorzowskim Centrum Kultury, który w listopadzie świętował swoje 115-lecie.
Chór powstał latem 1908 roku z potrzeby serca miłośników pieśni śpiewanej po polsku i patriotów pragnących powrotu Polski na Śląsk. Z pieśnią na ustach, w lepszych i gorszych warunkach rozwoju, dotrwał do czasów nam współczesnych. Dotrwał do listopada 2023 roku, do galowego koncertu dla mieszkańców Chorzowa i zaproszonych gości chcących wysłuchać zasłużonego dla miasta i regionu chóru.
LUTNIA miała szczęście trafić z obchodami jubileuszowymi na czas "wolny" od obostrzeń i restrykcji sanitarnych związanych z COVID 19. Pandemia nikogo nam nie zabrała ... zdążyliśmy godnie przygotować się na nasz kolejny jubileusz. Po przekroczeniu "setki" każdorazowy nasz galowy koncert w cyklu 5-letnim, traktowany jest jak jubileusz. Z tego jesteśmy dumni i tym się chlubimy. Nie każdy bowiem zespół miał możliwość zorganizowania własnych rocznic czy jubileuszy.
Wspomniana epidemia bez wątpienia miała wpływ na taki stan rzeczy. Tym bardziej cieszymy się wszyscy, że chorzowska LUTNIA jak za starych dobrych czasów stanęła na wysokości zadania i przygotowała z rozmachem świętowanie 115 rocznicy aktywnej działalności.
Wspomniany wcześniej galowy koncert LUTNI odbył się w sobotę 18 listopada 2023 roku w Starochorzowskim Domu Kultury, miejscu szczególnym dla mieszkańców Starego Chorzowa związanym z kulturą. Obowiązki konferansjera gali przyjął na siebie młody redaktor Radia Katowice Łukasz Szwej.
Gdy Chórzyści stanęli na scenie chorąży druh Paweł Kapica wprowadził chóralny sztandar. Wybrzmiała pieśń GAUDE MATER POLONIA ogłaszająca rozpoczęcie koncertu, po czym prezes LUTNI druh Janusz Karaś powitał zaproszonych oficjalnych gości, rodziny chórzystów, miłośników chóralnego śpiewu i chorzowian. W sposób szczególny powitał Prezydenta Chorzowa Andrzeja Kotalę sprawującego Patronat Honorowy nad obchodami jubileuszu 115-lecia powstania Chóru LUTNIA. Powitał także Przewodniczącego Rady Miasta Waldemara Kołodzieja, oraz pełnomocnik Wojewody Śląskiego i Przewodniczącą Rady Seniorów w Chorzowie Marię Nowak. Słowa powitania i podziękowania za gościnę usłyszał również Kierownik obiektu Tomasz Mich. Powitani zostali także Urzędnicy Wydziału Kultury UM Chorzów, Radni, obecni i byli Dyrektorzy Chorzowskiego Centrum Kultury - Antoni Sobczyk, Tomasz Ignalski i Jolanta Motyka. W swym powitaniu Prezes LUTNI nie zapomniał także o Delegacji Śląskiego Związku Chórów i Orkiestr w Katowicach w osobach Prezes Związku Weroniki Czech i Sekretarz Barbary Liczberskiej. Powitał Przewodniczącą Komisji Edukacji Rady Miasta Bożenę Karpińską, Przewodniczącego Komisji Kultury RM Krzysztofa Łazikiewicza, oraz przewodniczącego Stowarzyszenia Miłośników Chorzowa Adama Lapskiego. Z honorami przywitana została delegacja Rady Seniorów z podkrakowskich Balic, gdzie przed pandemią LUTNIA miała możliwość występu dla mieszkańców tej gminy, gościła w tej miejscowości i okolicy. Prezes Chóru ciepło przywitał także byłych chórzystów, którzy przed laty nowo wstępujących chórzystów otaczali opieką i wprowadzali w arkana chóralnego śpiewu. "To dzięki Wam , Waszej pomocy trwa nadal ta swoista sztafeta pokoleń " - stwierdził prezes Karaś. Nie zapomniał o członkach honorowych i wspierających materialnie działalność chóru. Ich wsparcie, zainteresowanie i pomoc pomaga w bieżącej działalności zespołu. Słowa powitania skierował także do ks. Marcina Ledwonia Proboszcza Parafii Ducha Świętego w Chorzowie gdzie LUTNIA ma swoją "scenę" religijno-sakralną, wykonując w świątyni oprawę Mszy i nabożeństw. Powitani zostali także Prezesi i Dyrygenci Chórów zrzeszonych w Okręgu Chorzowsko- Świętochłowickim ŚZChiO - Chórów CANTABILE, CANTATE, GWIAZDA, SERAF i MAGNIFICAT. Prezes przedstawił i powitał również wykonawców jubileuszowego koncertu, którzy towarzyszyli chórowi - akompaniatorkę Sabinę Jaszczyk i Kwartet smyczkowy DELLARTE.
Gorąco powitani zostali Patroni Medialni uroczystej gali 115-lecia LUTNI - Radio Katowice, Telewizja Interaktywna COM TV, Tuba Chorzowa i Chorzowianin.pl . To dzięki ich pracy i zaangażowaniu echa tego chóralnego wydarzenia rozeszły się szeroko poza Chorzów.
Po zakończonym powitaniu, konferansjer Łukasz Szwej zaprosił zebranych do wysłuchania utworów przygotowanych na ten wyjątkowy wieczór przez lutnistów. W I bloku chórzyści wykonali:
- Przylecieli Sokołowie - S. Moniuszko
- Kujawiak - A. Koszewski
- Krakowiak - S. Kazuro
- Szła Dzieweczka - oprac. N. Kroczek
- Trojok - oprac. N. Kroczek
Ciekawe informacje Konferansjera dotyczące historii i aktualnej działalności LUTNI, pozwalały chórzystom na odrobinę wytchnienia i skupieniu się na kolejnych utworach. Dzięki nim uczestnicy koncertu dowiedzieli się o Katerynie Horiachewej - Ukraince, która uciekając przed wojną, znalazła schronienie w Chorzowie i ponad rok śpiewała w LUTNI. Ten czas uważa za błogosławieństwo z nieba. Chociaż od pół roku przebywa już na Ukrainie gdzie uczy dzieci i młodzież, udało jej się przyjechać na jubileuszowy koncert LUTNI. To dla niej chórzyści wykonali jedną pieśń ludową po ukraińsku. Pełna wzruszenia opowiedziała ze sceny o czasie spędzonym w Chorzowie i próbach z LUTNIĄ.
W kolejnym bloku w wykonaniu LUTNI zebrani w wielkiej sali Starochorzowskiego Domu Kultury usłyszeli:
- Poszła Karolinka - oprac. N. Kroczek
- Kołysanka - J. Maklakiewicz
- Oj pid wyszneju - ukraińska pieśń ludowa
- Kasia w sieni raz stała - oprac. E. Fierla
- Dam Ci ptaszka - W. Stec
Po dawce emocji i wzruszeń, atmosfera na scenie nie malała. Przyszedł czas na oficjalne podziękowania, wręczenie odznaczeń, medali i odznak zasłużonym i aktywnym chórzystom LUTNI. Minister Dziedzictwa Narodowego i Kultury prof. Piotr Gliński uhonorował Dyrygenta LUTNI Łukasza Szmigiela i Prezesa Janusza Karasia Honorową Odznaką ZASŁUŻONY DLA KULTURY Polskiej. Aktu dekoracji dokonał Przewodniczący Stowarzyszenia Miłośników Chorzowa Adam Lapski w asyście Marii Nowak Pełnomocnik Wojewody Śląskiego. Odznaki przyznano za wkład w rozwój śląskiej chóralistyki, kultywowanie dziedzictwa chóru LUTNIA i pomnażanie jego osiągnięć i dorobku. Pani Maria Nowak przekazała chórzystom życzenia w imieniu własnym oraz list gratulacyjny od I Wicewojewody Śląskiego Jana Chrząszcza. Przewodniczący Lapski pogratulował LUTNI doczekania pięknej rocznicy i złożył gratulacje również w imieniu Senator RP Haliny Biedy.
Prezydent Chorzowa Andrzej Kotala na wniosek Zarządu Chóru LUTNIA przyznał i wręczył na scenie
8 medali Za Zasługi dla Chorzowa w Dziedzinie Kultury z wizerunkiem Teodora Kalidego. Odebrali je chórzyści z najdłuższym stażem śpiewaczym +50 lat oraz chóralni działacze: Paweł Kapica, Aniela Noga, Helena Toja, Stefan Kokot, Renata Niechoj, Krystyna Kokot, Dorota Gajdemska i Henryk Musik. Przyznane medale to ukłon w stronę najstarszego stowarzyszenia w mieście nie tylko przez Prezydenta Kotalę, ale również całego społeczeństwa Chorzowa i podziękowanie za trwanie przy tradycji ojców założycieli Chóru LUTNIA, promocję Chorzowa w środowisku chóralnym objętym działalnością Śląskiego Związku Chórów i Orkiestr. Jak powiedział ze sceny Prezydent Kotala "LUTNIA jest starsza od działającego w mieście Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i sportowej legendy Ruchu Chorzów". Korzystając ze sposobności przebywania na scenie złożył na ręce Prezesa Chóru list gratulacyjny przygotowany specjalnie na te okazję, w którym z uznaniem odniósł się do dokonań
i osiągnięć LUTNI, życząc jej członkom dalszych sukcesów śpiewaczych i pomyślności w życiu osobistym. Wielki kwiatowy kosz jaki pojawił się przed Chórem był dopełnieniem słów Prezydenta Kotali. W podobnym tonie wypowiadał się Przewodniczący Rady Miasta Waldemar Kołodziej, który
z kolei na ręce Dyrygenta Łukasza Szmigiela złożył okolicznościowy adres, dziękując za pracę
z chórzystami i krzewienie śląskości, patriotyzmu lokalnego i ogólnopolskiego.
Władze Związku nagrodziły w jubileuszowym roku 115-lecia działalności Chóru LUTNIA Honorowymi Odznakami następujących chórzystów:
- Odznaka Honorowa I stopnia (brązowa) - Andrzej Borys
- Odznaka Honorowa II stopnia (srebrna) - Elżbieta Barańska, Gabriela Pilot, Mirosław Orzechowski, Gabriela Fąfara
- Odznaka Honorowa III stopnia (złota) - Joanna Duda, Weronika Mandla-Pikos, Tomasz Ignalski , Adam Lapski, Joanna Kaj
- Odznaka Honorowa IV stopnia (złota z laurem) - Wanda Dutka
- Odznaka Honorowa VI stopnia (złota z brylantem) - Henryk Szopa, Paweł Kapica, Helena Toja, Stefan Kokot, Krystyna Kokot. Dekoracji dokonały prezes Weronika Czech i Sekretarz Barbara Liczberska. W imieniu własnym i Zarządu Głównego ŚZChiO w Katowicach, pogratulowały wszystkim chórzystom stojącym na scenie, a w szczególności nagrodzonym aktywnym działaczom Związku i chórzystom odznaczonych związkowymi odznakami. Chór otrzymał statuetkę Viktorii z logo Związku z życzeniami sekretarz Liczberskiej, by nieustannie czuwała nad dalszym rozwojem i pomyślnością LUTNI.
Po tych wzruszających dla chórzystów chwilach, Konferansjer Łukasz Szwej zaprosił do wysłuchania III bloku pieśni z towarzyszeniem muzyków. Przy akompaniamencie fortepianowym Sabiny Jaszczyk i muzyków Kwartetu DELLARTE LUTNIA wykonała:
- Uwoz mamo roz - oprac. M. Gałęski
- Barcarollę z opery "Opowieści Hoffmanna" - J. Ofennbach
Po pięknych muzycznych wzruszeniach wywołanych przez krótki, niespełna 5 minutowy pobyt na kurpiowskiej wsi i czarującej przejażdżce gondolą po weneckim Canale Grande, Łukasz Szwej zaprosił zebranych na ... La grande finale, w którym LUTNIA przeniosła nas tym razem do Wiednia. Z towarzyszeniem muzyków i pod batutą Dyrygenta Łukasza Szmigiela lutniści w IV bloku wykonali utwór:
- Nad Pięknym Modrym Dunajem - Johanna Straussa Syna
Pięć wiedeńskich walców z 1867 roku, wykonanych przez chórzystów z pełnym brzmieniem Kwartetu i fortepianu, porwało widownię, która nucąc i klaszcząc towarzyszyła wykonawcom do ostatniej sekundy utworu. Nic też dziwnego, że jeden z walcy, a dokładnie 4 był powtórzony na bis. Ale nim on nastąpił, zaproszeni na jubileuszowy koncert goście wysłuchali znaną wszystkim piosenkę z Kabaretu Starszych Panów:
- Piosenka jest dobra na wszystko - J. Przybora, J . Wasowski
Partię solową utworu z lekkością i swoistym wdziękiem, za który otrzymał burzę braw i aplauz publiczności, wykonał maestro Łukasz Szmigiel.
Zgodnie ze scenariuszem koncertu, jego następnym punktem było wręczanie przez gości listów gratulacyjnych i okolicznościowych adresów. Z wypiekami na twarzach Dyrygent i Prezes LUTNI odbierali życzenia i dowody życzliwości dla całego Chóru, od osób pragnących podziękować im za dobiegający powoli koncert i 115 lat służby Pieśni. Życzenia i podziękowania w imieniu Chorzowskiego Centrum Kultury złożyła Dyrektor Jolanta Motyka, z życzeniami przybyła delegacja Teatru Reduta Śląska, życzenia składały delegacje chorzowskich chórów oraz Seniorzy z Balic. Po wszystkich wystąpieniach w dłoniach chórzystek pierwszego rzędu znalazły się bukiety kwiatów ofiarowane LUTNI, na scenie zaś ustawione zostały delikatesowe kosze.
Zanim prowadzący koncert Łukasz Szwej poprosił o wyprowadzenie chóralnego sztandaru, wspólnie odśpiewano hasło ŚZChiO:
- Przyjaźń o bracia niech wiąże nas - J. Szulc
Konferansjer zaprosił także gorąco do zwiedzenia okolicznościowej wystawy pamiątek LUTNI - plakatów, folderów, kronik, zdjęć, pucharów, nagród, wyróżnień, dyplomów, nawet pracy magisterskiej poświęconej Chórowi - przygotowanej przez chórzystów. Dopełnieniem wystawy było nowe tablo opracowane w całości przez chórzystkę Ewę Tuszyńską i multimedialna prezentacja dotycząca historii i działalności Chóru w 5 latach od ostatniego jubileuszu, przygotowana przez Helenę Toja, Katarzynę Rok, Łukasza Szweja.
ZDJĘCIA Z GALI MOŻNA ZOBACZYĆ W ZAKŁADCE - GALERIA/115-LECIE CHÓRU
Świętowanie 115-lecia Chóru LUTNIA trwało następnie w mniejszym gronie przy stole. Za konsolą DJ stanął Krzysztof Dworak, który spełnił pokładane w nim nadzieje chórzystów, co do skocznej muzyki i zabawy.
ZDJĘCIA Z ZABAWY MOŻNA ZOBACZYĆ W ZAKŁADCE - GALERIA/115-LECIE CHÓRU-ZABAWA
Chociaż zabawa była przednia, nie przesadzono z długością jej trwania. W niedzielne południe 19 listopada LUTNIA dziękowała Bogu za wstawiennictwem św Cecylii, za otrzymane na przestrzeni 115 lat łaski i talenty. Wspomniano zmarłych dyrygentów, działaczy i chórzystów związanych na przestrzeni tych lat z chórem. Dla żyjących proszono o dar zdrowia i dalsze wsparcie Bożej Opatrzności dla LUTNI.
Obchody jubileuszowe były wspólną pracą całego Zarządu i Chórzystów LUTNI, za które serdecznie jako Prezes dziękuję.
ZDJĘCIA Z MSZY ŚW. MOŻNA ZOBACZYĆ W ZAKŁADCE - GALERIA/115-LECIE CHÓRU-MSZA ŚW.
TEKST: JANUSZ KARAŚ