Wydarzenia

Zwycięzcom chwała!

Dzięki wytrwałości i ofiarności sporej grupy społeczeństwa, które w okresie niewoli przekazywało nowym pokoleniom młodych Polaków przywiązanie do języka i kultury narodowej, po 123 latach nieobecności na mapach politycznych Europy, w listopadzie 1918 roku Polska   odzyskała niepodległość. Trwająca 4 lata I wojna światowa, obalenie caratu, ruchy niepodległościowe innych europejskich państw do tej pory uciskanych przez zaborców, odwaga ludzi domagających się wolności, chleba i pracy sprawiły, że wymarzona niepodległość Polski stała się faktem.

Stulecie tego historycznego wydarzenia, świętowane było z rozmachem w całym kraju. Na różnych szczeblach - centralnych, wojewódzkich, miejskich czy gminnych organizowane były niepodległościowe marsze, sesje naukowe koncerty, pikniki, pokazy wojskowego uzbrojenia, itp. W każdym województwie, mieście, gminie czy wsi, organizowane były w 2018 roku okolicznościowe eventy upamiętniające powrót suwerennej  Polski do istnienia.

Jednak nie wszyscy Polacy mogli cieszyć się odzyskaną niepodległością w 1918 roku. Sprawa przynależności państwowej Górnego Śląska, należącego wcześniej do państwa niemieckiego, ważyła się w latach 1919-21 Ślązacy pragnący jedności z Polską, kultywujący przez ponad 100 lat tradycję, kulturę i język polski, zbrojnym czynem musieli utorować sobie drogę do Niepodległej. Trzy razy zrywali się do boju, by bić się o Polskę. Przelana została krew Ślązaków, którzy sami, bez pomocy z zewnątrz przegrali pierwsze dwa powstania. Po stronniczym na korzyść Niemiec Plebiscycie ogłoszonym przez traktat wersalski który miał odpowiedzieć na pytanie do którego państwa będzie należeć Górny Śląsk, w nocy z 2 na 3 maja 1921 roku wybuchło III powstanie śląskie pod wodzą Wojciecha Korfantego. Było największym zrywem powstańczym Ślązaków  w XX wieku. W trakcie jego trwania doszło do dwóch dużych bitew powstańców z Niemcami w rejonie Góry Świętej Anny i pod Olzą.                                      

Ostatni niepodległościowy zryw Ślązaków, chociaż był militarnym "remisem", okazał się zwycięskim. Powiększony został obszar przynależny Polsce. Niepodległej przypadło 50% hutnictwa i 76% kopalń węgla. 20 czerwca 1922 roku oddziały Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Szeptyckiego wkroczyły do Katowic. Nastała Polska

Oddając hołd Powstańcom Śląskim za ich męstwo i hart ducha, a także patriotyzm i umiłowanie polskości, Senat RP podjął jednomyślną uchwałę dotyczącą III Powstania Śląskiego, ustanawiając rok 2021 Rokiem Powstań Śląskich. Z tej okazji odbyło się wiele wydarzeń patriotycznych poświęconych temu zagadnieniu.

Jednym z wielu było największe widowisko artystyczne w naszym regionie, które uświetniło zakończenie obchodów 100 rocznicy III Powstania Śląskiego. 25 czerwca w interdyscyplinarnym widowisku multimedialnym "TRYPTYK POWSTAŃCZY - PAMIĘĆ ZIEMI" jaki odbył się nieprzypadkowo na bytomskim Rynku (nieopodal w hotelu Lomnitz mieścił się lokal Polskiego Komisariatu Plebiscytowego), wystąpił ponad 500-osobowy zespół artystów z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii prezentując najpiękniejsze utwory śląskich kompozytorów. Organizatorami widowiska były gmina Bytom, Bytomskie Centrum Kultury oraz Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, którzy zaprosili do występu Górniczą Orkiestrę Dętą BYTOM, Orkiestrę Wojskową z Bytomia,  Koncertową Orkiestrę Dętą "Power of Winds" z Piekar Śląskich, Balet Opery Śląskiej w Bytomiu, tancerzy z Bytomskiego Teatru Tańca i Ruchu Rozbark, tancerzy studentów Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu Akademii Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie, Chór Mieszany LUTNIA w Chorzowie (WOW!!!), Akademicki Chór Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Orkiestrę Symfoniczną i Chór Filharmonii Śląskiej im. Henryka Mikołaja Góreckiego w Katowicach, Akademicki Chór Amicus i Chór Mieszany Ogniwo z Katowic, Orkiestrę KWK "Knurów", balet Zespołu Pieśni i Tańca "Mały Śląsk" z Radzionkowa, Orkiestrę Dętą KWK "Halemba" z Rudy Śląskiej, Sosnowiecką Orkiestrę Dętą, Chór Młodzieżowy "Resonans con tutti" im. N. G. Kroczka z Zabrza, oraz Orkiestrę Muzeum Górnictwa także z Zabrza. Spektakl wyreżyserowała i inscenizowała Karolina Widera, dyrygował Yaroslav Shemet, solistami byli Joanna Woś (sopran) i Piotr Lempa (bas-baryton), zaś wspaniałe układy choreograficzne tancerzy były dziełem Henryka Konwińskiego i Jakuba Lewandowskiego

Udział chorzowskiego Chóru LUTNIA w tym prestiżowym, wyjątkowym wydarzeniu taneczno-muzycznym, był nie tylko nobilitacją/wyróżnieniem dla chóru. Występ w tak doborowym towarzystwie był dla nas także wielkim sprawdzianem naszego poziomu artystycznego. Przyznać trzeba, że od chwili otrzymania zaproszenia do udziału w "Tryptyku", do jego spektakularnego wykonania, nie minęły 3 miesiące, a materiał był bardzo trudny dla amatorskiego chóru. Dodatkowo czas pandemii zrobił to co zrobił.... zamykane Domy Kultury, odwoływane zajęcia, obostrzenia zdawały się nie mieć końca. Gro środowiska, nie tylko chóralnego, uważała już ten sezon za stracony. I kiedy wszystkich trapiły myśli "co dalej?", "jak będzie?", pojawił się "Tryptyk Powstańczy" śląskiego kompozytora Józefa Świdra do słów Tadeusza Kijonki. Grzechem byłoby nie podjąć tego wyzwania. Spragnieni prób i koncertów lutniści, z niemałym strachem i obawą "czy wyjdzie nam to?", przystąpili do nauki utworu pod kierunkiem dyrygenta Łukasza Szmigiela. Początki jak zawsze były trudne, jednak z biegiem czasu szło coraz lepiej. Sprzyjały także temu wspólne próby z katowickim Chórem OGNIWO pod dyrekcją Adriana Lewandowskiego. Był wreszcie czas na robocze spotkanie się wszystkich wykonawców dzieła na bytomskim Rynku, wspólną próbę i ... podziw majestatycznej wielopoziomowej sceny Nie przeraziła nas ogromna ulewa, oberwanie chmury wręcz, jaka przeszła nad płytą Rynku w przeddzień występu. To co miało się wylać, to się wylało i wieczór premiery był odpowiedni do występu. Wspomnieć należy doskonałą organizację wszystkich podmiotów zaangażowanych w produkcję tego wydarzenia, szczególnie uwzględniając i dziękując za wszystko Bytomskiemu Centrum Kultury, pani senator Halinie Biedzie, członkom Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii skupiającej 40 miast i gmin.

Spektakl składał się z trzech części. W prologu wystąpiła Kameralna Orkiestra Dęta "Power of Winds" z przygotowanym specjalnie na 100 rocznicę III Powstania Śląskiego utworem Klaudiusza Jani "Pamięć ziemi".

W części I pt. Historia, zaprezentowana została muzyka filmowa Wojciecha Kilara w wykonaniu Orkiestry Filharmonii Śląskiej m. in. utwory z filmów "Ziemia obiecana", "Sól ziemi czarnej". Dopełnieniem muzyki był występ tancerzy baletu wymienionych wcześniej formacji.

Na II część pt. Walka, składał się ponadczasowy utwór Józefa Świdra, opisujący wydarzenia III  Powstania Śląskiego. W tej części oratorium udział brał Chór LUTNIA.

W III części pt. Pamięć publiczność usłyszała współczesną muzykę Wojciecha Ciuraja i jego gości: Abradab, Apostolis Anthimos i Katarzyny Skrzyńskiej.

Warto było poświęcić czas i przybyć na bytomski Rynek, nie tylko by posłuchać dobrej muzyki, ale przede wszystkim by oddać część tym, dzięki którym Bytom i Górny Śląsk jest polski. Wspomnieć śląskich powstańców, którzy nie bacząc na cenę dali Polsce Śląsk.

Tekst: Janusz Karaś

Na poniższym linku można wysłuchać wszystkich trzech części.
ZAPRASZAMY!!

https://www.facebook.com/bytom.miasto/videos/826941644876650